DAO to zdecentralizowana autonomiczna organizacja (po ang. Decentralized Autonomous Organization). Głównym założeniem DAO jest stworzenie struktury wokół grupy ludzi (społeczności). Jego struktura działa według transparentnych zasad opisanych przez smart kontrakty działające na Blockchain.
Ludzie od zawsze organizowali się w celu osiągania różnych celów. Organizacje przybierały różne formy i rozmiary – możemy do tego worka wrzucić cesarstwo rzymskie jak i mały startup z Wrocławia, oba te przykłady pokazują ludzi zorganizowanych w celu osiągnięcia wspólnego celu.
Starożytny Rzym i zarówno startup mają jasną hierarchię i strukturę organizacyjną. Ostateczne słowo miał cesarz lub prezes i każdy znał swoją rolę. Ludzie zajmujący się Blockchainem, jak to mają w zwyczaju, postanowili trochę zamieszać i zdecentralizować tradycyjne formy organizacji.
DAO – czym jest i na czym polega?
Główną przewagą DAO nad tradycyjnymi organizacjami jest pełna transparentność operacyjna, wszystkie podejmowane decyzje są widoczne w Blockchain. Finansowa strona organizacji jest także całkowicie przejrzysta dla jej członków.. i nie tylko! Smart kontrakty i ich kod są dostępne do wglądu na publicznych Blockchainach. Dlatego też DAO ma w sobie coś z ducha open source – pozwala na wgłębienie się w szczegóły każdemu, kto ma na to ochotę i umiejętności.
W ogromnym skrócie DAO można określić jako internetową społeczność z jednym wspólnym budżetem (portfelem kryptowalutowym), z którym decydują co zrobić. DAO ma jasne zasady działania zapisane w kodzie smart kontraktów i pozwala na ich zmianę poprzez decyzję społeczności.
Główną różnicą jest dostęp do struktur DAO. Każdy chętny może kupić token danej organizacji i uczestniczyć w jej życiu, głosując na propozycje (ang. proposals), które definiują przyszłość grupy.
Zastosowanie DAO – przykłady projektów
Opis może się na pierwszy rzut oka wydawać dosyć zawiły, spróbujemy przedstawić kilka przykładów dla przybliżenia koncepcji 🙂
Pierwszym i najgłośniejszym tego typu projektem był uruchomiony w 2016r. The Dao. Z założenia The Dao był zdecentralizowanym funduszem typu Venture Capital. Członkowie kupowali tokeny w zamian za ETH i dzięki temu mogli decydować, w co zostaną zainwestowane środki zgromadzone przez The Dao. Łącznie uzbierano 150 milionów dolarów, z czego 60 milionów zostało skradzione w ataku hakerskim (w szczegóły ataku zagłębimy się w innym artykule). I to był koniec historii The Dao, która odcisnęła piętno na zaufaniu do tego typu projektów na całkiem długi czas.
MakerDao
Kolejnym ciekawym przykładem jest MakerDao, celem MakerDao jest utworzenie i zarządzanie tzw. stablecoinem, czyli tokenem powiązanym wartością do dolara. Maker jest świetnym przykładem projektu ze świata DeFi (Decentralized finance). Społeczność posiadaczy tych tokenów głosuje nad parametrami i usprawnieniami do kodu źródłowego, który zarządza kryptowalutą Dai. Mogą oni na przykład przeznaczyć jakieś fundusze ze skarbca na dowolny cel, albo zmienić parametry powiązania Dai z USD.
CompoundDao
Compound.finance jest jednym z najbardziej rozpoznawalnych protokołów do deponowania kryptowalut i zarabiania na nich stabilnych odsetek. Projekt jest platformą, na której deweloperzy mogą budować swoje rozwiązania. CompoundDao jest rozwiązaniem governance, dzięki któremu można proponować zmiany w protokole źródłowym. Jego komponenty są dziś postrzegane jako jeden ze standardów zdecentralizowanego zarządzania.
Gitcoin
Gitcoin jest platformą pozwalającą na wynagradzanie deweloperów za pracę nad projektami typu Open Source. Osiągnięcie tego jest możliwe dzięki sponsorom, którzy wynagradzają pracę tokenami oraz sprzedaży tokenów GTC. Założyciel Gitcoina nazywa swoją rolę jako Queen of England. W dłuższej perspektywie nie będzie on posiadał władzy „wykonawczej”, czyli nie będzie mógł własnoręcznie zmieniać mechanizmów działania platformy. Poprzez swoje historyczne zasługi będzie mógł wpływać na członków społeczności mogącej głosować w DAO.
DAO a Startupy i VC – przyszłość
Organizacje DAO można porównać do platform skupionych na podejmowaniu decyzji w dużej grupie. Przykład z życia wzięty to np.akcjonariusze w firmie czy inwestorzy w funduszu. Zdążyły już powstać pierwsze inwestycyjne DAO – najpopularniejsza z nich to DaoMaker. DaoMaker branduje się jako Venture Capital re-created for the Masses, czyli fundusz VC dla zwykłych ludzi.
DaoMaker pozwala na inwestycje w wyselekcjonowane projekty przez posiadaczy tokenów platformy. Wiele projektów wspieranych przez inwestorów z DaoMaker odniosło spory sukces. Ostatnim głośnym startupem była aplikacja STEPN.
DAO i zarządzanie projektami poprzez kryptowaluty
Zarządzanie projektami przy użyciu tokenów jest bardzo świeżym tematem i wciąż niesie za sobą wiele ryzyk.
Taki sposób governance jest też dużo wolniejszy od tradycyjnego zarządzania. Albowiem nic nie działa tak dobrze jak grupa osób spotykająca się twarzą w twarz. Nie trzeba rozpisywać propozycji głosowania, czekać na jego działanie i przeprowadzić aktualizacji software’u.
Kryptowaluty i DAO sprawdzają się świetnie jeżeli decyzje maja być podejmowane przez dłuższy czas. Skutki decyzji będą ściśle dotyczyły posiadaczy tokenów. Oprócz tego, że tokeny mają wartość na rynku, to mogą także służyć jako zachęta do działania i zapłata za wykonaną pracę (Gitcoin).
Poza nowoczesną wersją crowdfundingu w obie strony – inwestycje w projekt wydany przez DAO, jak i DAO inwestujące w inne projekty. DAO pozwala na podejmowanie zbiorczej decyzji wśród posiadaczy tokenów. Wolnym rozumieniu, umożliwia efektywne głosowanie w grupie lub społeczności.
Podsumowanie
Rozproszone organizacje mają swoje plusy i minusy. Dużym zagrożeniem jest skupienie zbyt dużej liczby tokenów w rękach teamu założycieli. W takim wypadku mogą oni zebrać pieniądze z rynku nie oddając żadnego konkretnego wpływu inwestorom w ich token. Co jeżeli team deweloperów ma ponad połowę głosów? Nikt nie może przeforsować ich decyzji.
Natomiast jeżeli chcemy zaktywizować społeczność wokół projektu. Pokazać, że użytkownicy faktycznie mają coś do powiedzenia i umożliwić im nieco tzw. “Skin in the game” poprzez posiadanie tokenów platformy – utworzenie DAO będzie świetnym wyborem.
Podsumowując DAO, oprogramowanie to jest coraz bardziej przyjazne do zarządzania projektami. do zarządzania jest coraz bardziej przyjazne. Możemy już przy użyciu dedykowanych narzędzi utworzyć swoje DAO (np. platforma Aragon) a nawet przeprowadzić pełne głosowania (platforma Snapshot).
